Wijzigen van arbeidsvoorwaarden zonder wijzigingsbeding
Als een werkgever geen eenzijdig wijzigingsbeding met zijn werknemer is overeengekomen, is het dan mogelijk om arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen?
Ja, ook zonder een eenzijdig wijzigingsbeding kan een werkgever, onder bepaalde omstandigheden uiteraard, eenzijdig arbeidsvoorwaarden wijzigen. Dit kan door een beroep te doen op de redelijkheid en billijkheid.
Het begrip redelijkheid en billijkheid wordt door advocaten en juristen vaak gebruikt (en overigens niet zelden als een dooddoener als alle andere argumenten verbruikt zijn). De betekenis van dit begrip is, kort samengevat, dat twee partijen, bijvoorbeeld een werkgever en een werknemer, zich fatsoenlijk en zorgvuldig tegenover elkaar moeten gedragen. In het arbeidsrecht komt dit begrip terug in artikel 611 van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek:
Artikel 7:611 BW
‘De werkgever en de werknemer zijn verplicht zich als een goed werkgever en een goed werknemer te gedragen.’
Dit is natuurlijk nogal een vage en algemene formulering, want de wet zegt niet hoe je je als werkgever/werknemer nu precies als goed werkgever/werknemer gedraagt. Maar toch kan een beroep op dit begrip gedaan worden bij situaties die niet of niet goed contractueel geregeld zijn, zoals het wijzigen van arbeidsvoorwaarden.
Met een beroep op de redelijkheid en billijkheid kun je je als werkgever in een bepaalde situatie op het standpunt stellen dat van een werknemer verwacht mag worden dat hij meewerkt aan een wijziging van een of meer arbeidsvoorwaarden. De hamvraag is natuurlijk: maar wanneer dan?
Vuistregels van de Hoge Raad
Daarvoor zijn twee uitspraken van de Hoge Raad (in juridische vakjargon: arresten) van groot belang. Het eerste arrest stamt uit 1998 en is bekend onder de naam Van der Lely/Taxi Hofman (soms simpelweg Taxi Hofman genoemd). Het tweede arrest luistert naar de naam Stoof/Mammoet en dateert uit 2008.
In deze twee arresten heeft de Hoge Raad een aantal belangrijke vuistregels geformuleerd om duidelijk te maken wanneer een werknemer behoort mee te werken aan een door de werkgever gewenste wijziging van arbeidsvoorwaarden.
Tip!
Bestel het boekje “Arbeidsvoorwaarden (eenzijdig) wijzigen”. In dit zeer praktische boekje wordt stap voor stap uitgelegd hoe je als werkgever of HR-professional bepaalde arbeidsvoorwaarden (eenzijdig) kunt wijzigen. Voor meer informatie of direct bestellen klik hier.