Wat is mediation?

Mediation is een snelle en goedkope manier om conflicten op te lossen. Samen met de andere partij en onder begeleiding van een onafhankelijke en professionele mediator probeer je het (arbeids)geschil samen op te lossen.

Een mediator vervult een totaal andere rol dan een advocaat of een rechter. Een mediator zal namelijk zelf geen standpunt innemen of partij kiezen. Ook zal een mediator zelf geen beslissingen nemen of oplossingen bedenken. Wel zal hij of zij beide partijen stimuleren om in een of meerdere gesprekken zelf met concrete oplossingen te komen.

Juist omdat beide partijen invloed hebben op de einduitkomst en daar allebei mee instemmen, ontstaat er voor beide partijen een aanvaardbaar resultaat. Dit resultaat is meestal beter dan een door de rechter opgelegde beslissing.

Arbeidsmediation

Arbeidsmediation is in feite niets anders dan mediation over een arbeidsgeschil. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan een conflict op de werkvloer dat ontstaan is tussen een medewerker en een leidinggevende of een conflict tussen twee medewerkers. Ook komt het regelmatig voor dat er een vertrouwensbreuk dreigt tussen een manager en zijn afdeling of binnen een managementteam. In feite vallen alle denkbare geschillen op en rondom het werk onder het begrip arbeidsmediation.

Vrijwilligheid

Wil een mediation slagen dan zijn er een aantal basisvoorwaarden waaraan altijd voldaan moet worden. In de eerste plaats is het belangrijk dat beide partijen vrijwillig willen meewerken aan een mediation. Als één van de partijen gedwongen wordt om aan een mediation mee te werken, is de mediation bij voorbaat kansloos. Er kan dus pas een mediation gestart worden als twee partijen hier gezamenlijk toe besluiten.

Deze vrijwilligheid betekent ook dat beide partijen op elk gewenst moment en ongeacht de reden, de mediation kunnen beëindigen. Je kunt dus nooit gedwongen worden om langer aan een mediationtraject mee te werken dan jezelf noodzakelijk acht.

Inspanningsverplichting

Een andere basisvoorwaarde is de inspanningsverplichting. Dit houdt in dat beide partijen erkennen dat er een geschil is en dat zij beiden een inspanning willen leveren om een oplossing te zoeken. Concreet betekent dit dat beide partijen serieus bereid moeten zijn om in gesprek te gaan met de andere partij en zijn of haar standpunten aan te horen. De mediator zal als professional beide partijen tijdens deze gesprekken ondersteunen, begeleiden en waar nodig sturen.

Vertrouwelijkheid en geheimhouding

Misschien wel de belangrijkste voorwaarde van mediation is de vertrouwelijkheid en geheimhouding. Alles wat er tijdens het mediationproces besproken en gezegd wordt is vertrouwelijk en moet geheim blijven. Dit wordt ook vastgelegd in een zogenaamde mediationovereenkomst die aan het begin van de mediation door alle betrokken partijen wordt getekend.

Meestal hebben partijen door het conflict weinig vertrouwen meer in elkaar. Daardoor bestaat het risico dat een van beide partijen, of beide partijen, zich tijdens een gesprek terughoudend zal opstellen en zeker niet meer het achterste van zijn of haar tong wil laten zien.

Daarom wordt voorafgaand aan een mediationtraject een geheimhoudingsbepaling overeengekomen waardoor beide partijen tijdens de mediation vrijuit kunnen praten. Er kan in een open sfeer overlegd en onderhandeld worden zonder dat dit later gevolgen heeft, zelfs als de mediation zou mislukken. Geen van de betrokken partijen mag derden, waaronder een rechter, informeren over de inhoud van de mediationbesprekingen. Daarmee wordt dus voorkomen dat een van beide partijen na afloop, of tijdens de mediation, tegen een rechter of een ander kan zeggen: ‘Ja maar, tijdens de mediation zei de heer… het volgende tegen mij…’

Een ander voordeel van de vertrouwelijkheid en openheid tijdens mediation is dat je niet vastzit aan bepaalde uitspraken of toezeggingen totdat deze schriftelijk zijn vastgelegd in een zogenaamde vaststellingsovereenkomst. Er kan dus vrijuit onderhandeld worden en er kunnen standpunten worden uitgewisseld zonder dat de ene partij de andere partij ergens op kan vastpinnen. Pas als het er naar uitziet dat er een definitief akkoord bereikt is, zal de mediator voorstellen om de besproken punten vast te leggen in een overeenkomst.

Neutraal en onafhankelijk

Het is uiteraard van groot belang dat een mediator zich tijdens het mediationproces neutraal opstelt. Een mediator moet onafhankelijk zijn en mag geen voorkeur uitspreken voor de standpunten van de ene of de andere partij. Ook mag een mediator geen belang hebben bij een bepaalde uitkomst.