Waarom mediation?

Conflicten op het werk komen met grote regelmaat voor. Denk daarbij aan conflicten tussen twee collega's, een medewerker en een leidinggevende, conflicten binnen een managementteam of een conflict met een goede zakelijke relatie.

Het kan gaan om een callcentermedewerker die na een trouw en loyaal dienstverband van 9 jaar plots een ontslagbrief krijgt. Een team van verpleegkundigen waarbinnen de sfeer verziekt is, zodat niemand elkaars werk meer wil overnemen. Een leidinggevende die te maken heeft met een medewerker die niet openstaat voor kritiek terwijl daarvoor alle aanleiding is.

Al deze conflicten hebben negatieve gevolgen. Niet alleen voor de gezondheid en het welbevinden van de personen die het betreft, maar zeker ook voor de werkprestatie en de organisatie. Arbeidsmediation kan dan een snelle en effectieve methode zijn om het conflict met behulp van een arbeidsmediator tot een oplossing te brengen.

Kunnen partijen het conflict zelf niet onderling oplossen?

Uit de praktijk blijkt dat als er tussen twee (of meer) partijen een conflict ontstaan is, de kans groot is dat beide partijen niet meer ‘echt’ naar elkaar willen luisteren en alle communicatie naar elkaar toe negatief wordt uitgelegd. Ook wordt er vaak gevreesd dat het voorstellen van een ‘redelijke’ oplossing aan de andere partij, door die partij wordt gezien als een teken van zwakte. Een voorstel zou bovendien wel eens tegen je gebruikt kunnen worden, is vaak de gedachte.

Mediation is veilig en vertrouwelijk

Bij mediation is dat anders. Mediation vindt plaats in een veilige omgeving. Veilig omdat beide partijen op voorhand strikte geheimhouding afspreken. Alles wat tijdens de mediation gezegd wordt mag niet aan derden bekend worden gemaakt. Bovendien kan de ene partij de andere partij niet aan uitspraken houden die tijdens de mediation gedaan zijn.

De mediator zal als bemiddelaar het proces van communicatie controleren en waar nodig ingrijpen, sturen of stimuleren. Hierdoor krijgen partijen daadwerkelijk te horen wat de ander dwars zit of nu eigenlijk nodig heeft.

Waarom niet met behulp van een eigen adviseur of advocaat het conflict oplossen?

Uiteraard kan ook een eigen juridisch adviseur of advocaat ingeschakeld worden om een geschil op te lossen. Een goede advocaat beschikt over een scala aan onderhandelingstechnieken en zal ook proberen om zonder procedures tot een oplossing te komen. Maar soms ontstaat een situatie waarbij de beide adviseurs van partijen er niet uitkomen terwijl geen van beide partijen over het geschil wil procederen. En soms stelt een derde, bijvoorbeeld de bedrijfsarts, voor dat het inschakelen van een mediator gewenst is.

Bij mediation wordt geprobeerd het conflict of probleem gemeenschappelijk op te lossen. Hierdoor is de kans veel kleiner dat het conflict (verder) escaleert en dat er een rechter moet worden ingeschakeld. Door het tijdig inschakelen van een mediator ontstaat voor beide partijen de mogelijkheid om tot een oplossing van het conflict te komen in een veilige omgeving waarbij de oplossing er niet wordt ‘doorgedrukt’ maar door partijen zelf wordt bereikt.

Mediation? Is dat niet veel te soft en te vaag?

Nee. Mediation is juist snel, concreet en oplossingsgericht. Als je bedenkt dat een gemiddelde gerechtelijke procedure minimaal enkele maanden en soms zelfs jaren in beslag kan nemen, dan steekt een gemiddeld mediationtraject van enkele weken hier met kop en schouders boven uit.

Juist het feit dat er tijdens mediation in alle openheid over het arbeidsconflict gesproken kan worden en zonodig emoties kunnen worden getoond, draagt er toe bij dat er bij de andere partij vaak erkenning of soms zelfs waardering ontstaat. De ene partij heeft zich bijvoorbeeld niet gerealiseerd dat de andere partij zich door het conflict zwaar beschadigd of belast heeft gevoeld.

Doordat er direct met elkaar wordt gecommuniceerd en er geen filtering plaatsvindt van een juridisch adviseur kan er snel tot de kern van de zaak gekomen worden en aangestuurd worden op een oplossing. Omdat bij mediation ook direct de juiste deelnemers aanwezig zijn kan er snel beslist worden of de mogelijkheden die partijen voor ogen hebben ook haalbaar zijn.

Mediation zorgt voor realistische kijk op het conflict

Mediation zorgt ervoor dat partijen een goed en realistisch inzicht krijgen in hun eigen (juridische) positie. Vaak hoor je een partij roepen: ‘Ik heb een ijzersterke zaak!’ Maar gedurende de mediation kan dan toch wel eens blijken dat ook de andere partij goede argumenten heeft. In elk geval wordt vaak inzichtelijk waarom de andere partij gehandeld heeft (of juist niet) zoals hij of zij gedaan heeft. Doordat tijdens de mediation voor beide partijen zichtbaar wordt wat de ander nu echt heeft bewogen kan er vaak snel een gezamenlijk draagvlak ontstaan om tot een oplossing te komen.

Mediation: succes verzekerd?

Een rechter hakt een knoop door. Hij (of zij) beslist en that’s that. Het komt regelmatig voor dat beide partijen vaak niet erg tevreden zijn over deze beslissing. ‘Waarom heeft de rechter geen rekening gehouden met het feit dat…?’ is een veelgehoorde reactie.

Bij mediation bereiken partijen zelf een oplossing en wordt deze oplossing niet opgelegd door iemand anders. Tijdens de mediation is er bovendien veel meer maatwerk mogelijk. Er kunnen allerlei individuele afspraken gemaakt worden die in een gerechtelijke procedure nooit aan de orde zouden komen.

Toch is mediation geen wondermiddel. In een beperkt aantal gevallen leidt mediation niet tot een oplossing en is een gerechtelijke procedure soms alsnog onvermijdelijk. Mediation is dus geen garantie voor een oplossing, maar de voordelen wegen in de meeste gevallen op tegen het (beperkte) risico van een mislukte mediation. In de afgelopen jaren heeft de praktijk laten zien dat mediation werkt en voor veel conflicten een uitstekende manier is om tot oplossingen te komen.

Voor- en nadelen van mediation

De voor- en nadelen van mediation kunnen als volgt worden samengevat:

Voordelen:

• Lagere kosten dan een gerechtelijke procedure
• Mediation kan vaak op korte termijn gestart worden
• Snelle procedure
• Elke partij kan zelf maximale invloed uitoefenen op de uitkomst
• Oplossing wordt geaccepteerd door beide partijen
• Aandacht voor emotie, gevoelens, erkenning en waardering
• Verstandhouding tussen partijen verbetert tijdens en na mediation

Nadelen:

• Alleen met instemming van beide partijen kan mediation gestart worden
• Mediator kan geen beslissing afdwingen
• Van beide partijen wordt een actieve en serieuze inbreng verwacht
• Als mediation niet slaagt, is een volgende (gerechtelijke) procedure soms onvermijdelijk