Wanneer kan een werknemer wegens verwijtbaar handelen ontslagen worden?

Een werknemer die zich verwijtbaar of ernstig verwijtbaar gedraagt, kan ontslagen worden als het gedrag zo ernstig is dat van de werkgever niet gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortbestaan.

Deze wettelijke definitie zegt natuurlijk nog niet zoveel. Want wanneer is bepaald gedrag echt onacceptabel en is ontslag op zijn plaats? Onder de noemer “verwijtbaar handelen of nalaten” valt in elk geval een hele waaier aan gedragingen. U kunt daarbij denken aan onacceptabele uitlatingen op sociale media, handelen in strijd met een geheimhoudingsplicht of veiligheidsvoorschriften, maar ook aan geweld of (seksuele) intimidatie op de werkvloer.

Verwijtbaar handelen of nalaten vormt echter pas een ontslagreden als het gedrag van de werknemer zodanig is dat “van de werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren”. Of van dit laatste sprake is, is niet altijd even eenvoudig te bepalen.

Van werkgever kan niet gevergd worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren

Dus wanneer kan een werkgever zich op het standpunt stellen dat ontslag gerechtvaardigd is gelet op het gedrag van de werknemer? Dit heeft grotendeels te maken met de ernst van de gedraging, de functie van de werknemer en de vraag of de werknemer al eens eerder voor soortgelijk gedrag gewaarschuwd is.

Er is met andere woorden niet één soort verwijtbaar gedrag. Zo handelt een werknemer die een enkele keer te laat komt niet verwijtbaar, maar kan een structureel te laat komende werknemer wel degelijk ontslagen worden wegens verwijtbaar handelen. Ook onderstaande twee voorbeelden maken duidelijk dat alcoholgebruik op de werkvloer vaak wel, maar niet altijd aanleiding voor ontslag kan zijn.

Rechtspraak

Een medewerker reiniging blijft zich ondanks herhaalde waarschuwingen van zijn werkgever schuldig maken aan overmatig gebruik van alcohol. De werkgever dringt bij de werknemer aan om een behandeltraject te volgen, maar dit wordt door de werknemer geweigerd. De rechter wijst de ontslagaanvraag van de werkgever wegens verwijtbaar handelen van de werknemer toe zonder de werknemer daarbij enige vergoeding toe te kennen.

Rechtspraak

Tijdens het verzorgen van een diner drinkt een sommelier één slok rode wijn en wordt hij om die reden ontslagen. De rechter oordeelt dat deze sanctie te zwaar is, vooral omdat de werkgever haar eigen huisregels niet consequent had toegepast. Zij had het personeel namelijk eerder op de avond een flesje bier aangeboden.

Om een goed antwoord te kunnen geven op de vraag of ontslag gerechtvaardigd is zal de rechter een afweging moeten maken tussen de ernst van de gedraging van de werknemer en het belang dat de werknemer heeft bij het behoud van zijn arbeidsovereenkomst.