Werknemer met tijdelijk contract schendt concurrentiebeding en moet EUR 100.000 boete betalen

Maarten van Gelderen | 22 januari 2021

Een werknemer doet er verstandig aan om een concurrentiebeding dat is opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd serieus te nemen.

Dat zou een beknopte samenvatting kunnen zijn van de uitspraak van het gerechtshof in Amsterdam in een zaak van enkele maanden geleden.

Het ging in die zaak om een consultant die op basis van een tijdelijke arbeidsovereenkomst werkzaam was bij een detacheringsbureau voor technisch geschoolde vakmensen. Nog tijdens dit dienstverband richtte hij de eenmanszaak De Technische Detacheerder op. En kort nadat hij zijn dienstverband had opgezegd benaderde hij twee kandidaten met wie hij eerder via zijn werkgever contact had gehad.

Werkgever moet zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang aantonen

Tussen partijen laait vervolgens een heftige juridische strijd op. De inzet van deze strijd luidt: in hoeverre heeft de werknemer het verbod op nevenwerkzaamheden en het concurrentie- en relatiebeding geschonden en is hij boetsommen verschuldigd? De werknemer verweert zich door in de eerste plaats te wijzen op de hoofdregel dat een concurrentie- en relatiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet toegestaan is. Alleen in het geval de werkgever overtuigend kan aantonen dat er sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang is een concurrentie- of relatiebeding in zo’n situatie toegestaan. Dit moet dan blijken uit een schriftelijke motivering bij het betreffende beding.

Rechters streng over zwaarwegende bedrijfs- en dienstbelangen

Uit de rechtspraak blijkt dat de lat voor werkgevers hoog ligt. In veel gevallen komt de rechter namelijk tot de conclusie dat er van zo’n zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang helemaal geen sprake is. Of oordeelt de rechter dat de schriftelijke motvering veel te algemeen is en de werknemer om die reden niet gebonden is aan het concurrentie- of relatiebeding.

Maar in deze zaak loopt het anders af.

De werkgever heeft bij het concurrentie- en relatiebeding een vrij uitgebreide schriftelijke motivering opgenomen. De letterlijke tekst hiervan luidt als volgt [artikel gaat door onder citaat]:

“Partijen stellen vast dat dit concurrentie-, relatie en personeelsbeding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen van werkgever.

In de functie van Consultant zal werknemer namelijk toegang hebben tot al dan niet vertrouwelijke bedrijfsgegevens en knowhow van werkgever, waaronder – doch niet beperkt tot – bedrijfsspecifieke informatie betreffende de huidige en toekomstige bedrijfsstrategie(ën) en plannen, prijsstellingen, winstmarges, uitgebrachte of nog uit te brengen offertes, kosten, vraag en aanbod, (contactpersonen van) (potentiële) opdrachtgevers en klanten, (potentiële) leveranciers, werknemers, (geplaatste en niet geplaatste) kandidaten en potentiële kandidaten. In- en verkoopvoorwaarden, en voorwaarden voor de dienstverlening door werkgever. Daarnaast zal werknemer in de functie van Consultant regelmatig contact hebben met Relaties, waaronder – doch niet beperkt tot – (potentiële) opdrachtgevers en klanten, (potentiële) leveranciers, (geplaatste en niet geplaatste) kandidaten en potentiële kandidaten. Daarnaast zal werknemer in de functie van Consultant bijzondere kennis en kunde opdoen, waaronder – doch niet beperkt tot – het bemiddelen van kandidaten en het acquireren van nieuwe opdrachtgevers en klanten. Tot slot zal werknemer in de functie van Consultant regelmatig contact hebben met personeel van werkgever en/of de aan werkgever gelieerde ondernemingen.

Werkgever heeft er een zwaarwegend belang bij om te voorkomen dat werknemer zowel gedurende als na afloop van de arbeidsovereenkomst voornoemde bedrijfsgegevens aanwendt, contact heeft met Relaties, de bij werkgever opgedane kennis en kunde aanwendt, en/of het personeel van werkgever en/of de aan werkgever gelieerde ondernemingen op welke wijze dan ook beweegt om elders in dienst te treden, met het oogmerk om te concurreren met werkgever of om werkgever anderszins schade toe te brengen. Het bedrijfsdebiet van werkgever bestaat uit kennis van contacten en relaties. Deze kennis stelt haar in staat haar activiteiten uit te oefenen. Zij heeft daarom groot belang bij bescherming van die kennis. Werkgever heeft daarnaast een bijzonder belang bij het in artikel 9.2 vervatte concurrentiebeding ter voorkoming van problemen bij het controleren van de naleving van het in artikel 9.3. vervatte relatiebeding en het in artikel 9.4 vervatte personeelsbeding indien werknemer na afloop van de arbeidsovereenkomst bij een Concurrerende Onderneming gaat werken.”

Rechter: motivering is voldoende concreet en maakt noodzaak van concurrentie- en relatiebeding duidelijk

Het gerechtshof in Amsterdam komt tot de conclusie dat bovenstaande uitvoerige motivering voldoende specifiek is en duidelijk maakt dat de werkgever ondanks het tijdelijke karakter van de arbeidsovereenkomst een noodzakelijk belang had bij het concurrentie- en relatiebeding.

Dit lijkt misschien vrij logisch gezien de zeer uitvoerige motivering. Maar tegelijkertijd rijst de vraag: is deze motivering niet toepasbaar op vrijwel alle consultants bij detacherings- en/of uitzendbureaus? Sterker nog, de motvering zou, met enkele kleine aanpassingen, prima passen op allerlei commerciële buitendienstfuncties in diverse branches. Daarmee zou een soort template kunnen ontstaan dat werkgevers kunnen gebruiken om daarmee een concurrentie- en relatiebeding in tijdelijke contracten van een ‘goedkeurend stempel’ te kunnen voorzien.

Hoe dan ook, deze werkgever werd in elk geval in het gelijk gesteld. Het gerechtshof veroordeelde de ex-werknemer tot betaling van maar liefst EUR 100.000 aan verbeurde boetes wegens schending van het concurrentie- en relatiebeding en vanwege de schending van het verbod op nevenwerkzaamheden.

Heb je zelf een vraag over een concurrentiebeding? Neem gerust eens contact met me op via m.vangelderen@vangelderen.nl.