Worden langdurige arbeidsongeschikte werknemers vanaf 1 juli a.s. spookwerknemers?

Met ingang van 1 juli 2015 heeft in principe elke werknemer, die na een dienstverband van twee jaar of langer ontslagen wordt, recht op een transitievergoeding. Dit geldt ook voor werknemers die al twee jaar aaneengesloten arbeidsongeschikt zijn.

Als werkgever bent u straks dus niet alleen verplicht om gedurende twee jaar (minimaal 70% van) het loon van de arbeidsongeschikte werknemer door te betalen, maar moet u deze werknemer bij het einde van zijn dienstverband ook nog eens een ontslagvergoeding uitkeren. Dit is voor werkgevers een forse lastenverzwaring ten opzichte van de huidige situatie. Op dit moment kan een werkgever na een periode van twee jaar arbeidsongeschiktheid een ontslagvergunning bij het UWV aanvragen en zal een ontslagvergoeding in principe niet meer aan de orde zijn.

Transitievergoeding voor arbeidsongeschikte werknemers is bewuste maatregel

En als u zich misschien afvraagt of dit een onbedoeld neveneffect is van de wet werk en zekerheid, dan moet ik u teleurstellen. Volgens minister Asscher is er geen aanleiding om ten aanzien van het recht op een transitievergoeding onderscheid te maken tussen arbeidsgeschikte en arbeidsongeschikte werknemers.

Je vraagt je af en toe af waarom de regering het toch zo moeilijk te begrijpen vindt waarom steeds meer werkgevers niet (meer) bereid zijn om werknemers een vast contract aan te bieden en zij in plaats daarvan op zoek gaan naar allerlei flexibele vormen van arbeid.

Ook lijkt minister Asscher zich niet te realiseren dat de verplichting van werkgevers om langdurig arbeidsongeschikte werknemers een transitievergoeding te betalen, wel eens averechts zou kunnen werken. De transitievergoeding is immers alleen verschuldigd als er daadwerkelijk sprake is van een einde van de arbeidsovereenkomst. En omdat een werkgever na twee jaar loondoorbetaling (eindelijk) niet langer verplicht is om loon te betalen, zullen een aantal werkgevers vanaf 1 juli 2015 ongetwijfeld besluiten om de langdurig arbeidsongeschikte werknemer niet te ontslaan, maar als een soort spookwerknemer in dienst te houden.

Na twee jaar ziekte ontstaat een inhoudsloze arbeidsovereenkomst

Het komt erop neer dat er na die twee jaar arbeidsongeschiktheid in feite sprake is van een inhoudsloze arbeidsovereenkomst. De werknemer verricht immers geen arbeid meer en de werkgever staakt de loonbetaling. Maar omdat er op papier ook geen daadwerkelijk ontslag heeft plaatsgevonden, hoeft de werkgever geen transitievergoeding te betalen. De werknemer in kwestie ziet op deze wijze overigens niet alleen een transitievergoeding aan zijn neus voorbijgaan, maar zal ook geen aanspraak kunnen maken op een eindafrekening. Omdat er formeel geen sprake is van een einde van het dienstverband hoeft de werkgever namelijk ook geen vakantietoeslag naar rato en eventueel opgebouwde maar niet–genoten vakantiedagen uit te keren.

Kortom, voor een werkgever zou het vanuit financieel oogpunt veel aantrekkelijker kunnen zijn om een langdurig arbeidsongeschikte werknemer niet te ontslaan, maar als een soort spookwerknemer in dienst te houden. Volgens mij is dit een neveneffect van de wet werk en zekerheid die minister Asscher voorzien noch verwacht had.

Addertje onder het arbeidsrechtelijke gras

Voor werkgevers die zich nu misschien al te snel rijk rekenen, zit er nog wel een addertje onder het gras. Als de langdurig arbeidsongeschikte werknemer immers in dienst blijft en zich misschien jaren later alsnog hersteld meldt, zult u deze werknemer weer in staat moeten stellen zijn eigen of ander passend werk te verrichten. En lukt dit niet, dan zal er waarschijnlijk alsnog een ontslag moeten volgen inclusief de betaling van een transitievergoeding die gebaseerd zal zijn op de volledige duur van het dienstverband.