Verworven recht: het voorbehoud

Als een werkgever wil voorkomen dat een bepaalde betaling of toezegging als een verworven recht kan worden beschouwd, doet hij er verstandig aan om een schriftelijk voorbehoud te maken. Daarmee geeft de werkgever aan dat hij het recht voorbehoudt om bij een volgende gelegenheid anders te handelen.

Met andere woorden: je geeft met een voorbehoud aan dat de werknemers de betreffende betaling of toezegging niet als een vaste arbeidsvoorwaarde mogen beschouwen.

Rechtspraak

Een werknemer van een vervoersbedrijf komt op basis van zijn arbeidsovereenkomst in aanmerking voor een variabele beloningsregeling. De hoogte van deze variabele beloning is afhankelijk van het behalen van een aantal individuele en bedrijfsdoelstellingen. In de afgelopen jaren kwam de werknemer steeds in aanmerking voor een variabele beloning.

Op enig moment deelt de werkgever de werknemer mee dat de variabele beloning op nihil wordt gesteld. Dit heeft te maken met de slechte financiële resultaten van de werkgever. De werkgever beroept zich op een voorbehoud dat in de variabele beloningsregeling was opgenomen. Dit voorbehoud luidde:

‘De werkgever behoudt zich te allen tijde het recht voor om voor haar moverende redenen naar boven of naar beneden van de vastgestelde variabele beloning af te wijken, zowel individueel als collectief.’

De werknemer accepteert het echter niet dat hij geen variabele beloning krijgt en start een gerechtelijke procedure. Bij de rechter voert de werknemer aan dat de variabele beloning een arbeidsvoorwaarde is en dat hij daarom op die beloning aanspraak kan maken. De rechter is het eens met de werknemer dat de variabele beloning een arbeidsvoorwaarde is, maar wel een arbeidsvoorwaarde waaraan de werkgever voorwaarden verbonden heeft. Zo moeten er bepaalde doelstellingen behaald worden om überhaupt in aanmerking te komen voor enige variabele beloning. Daarnaast heeft de werkgever een voorbehoud gemaakt om af te kunnen wijken van de rekenkundige uitkomst van de beloning.

Het verweer van de werknemer dat de werkgever zijn discretionaire bevoegdheid verspeeld heeft door in de afgelopen jaren altijd een variabele beloning uit te keren, wordt door de rechter van tafel geveegd. Het feit dat de werkgever niet eerder heeft besloten om geen variabele beloning uit te keren wil volgens de rechter nog niet zeggen dat de werkgever daarmee zijn voorbehoud heeft prijsgegeven.

Ook voor de stelling van de werknemer dat de beslissing van zijn werkgever in strijd is met goed werkgeverschap heeft de rechter geen begrip. Volgens de rechter waren de verslechterde financiële resultaten van de werkgever voldoende aanleiding om in dat jaar geen variabele beloning uit te keren. Er was namelijk sprake van verslechterde financiële resultaten.

Bovenstaand voorbeeld laat zien hoe belangrijk het is om als werkgever een voorbehoud te maken bij het toekennen van een bepaald extraatje. Als het gaat om een betaling van bijvoorbeeld een eindejaarsbonus is het voor een werkgever raadzaam om de werknemers er elk jaar schriftelijk op te wijzen dat er aan deze bonus geen rechten kunnen worden ontleent en de werkgever zich het recht voorbehoudt om een volgende keer geen of een lagere bonus uit te keren.

Naast het voorbehoud, zijn het tijdsverloop en het gelijkheidsbeginsel ook belangrijke factoren die bepalend kunnen zijn voor de vraag of er wel of juist geen sprake is van een verworven recht.

Tip!

Bestel het boekje “Arbeidsvoorwaarden (eenzijdig) wijzigen”. In dit zeer praktische boekje wordt stap voor stap uitgelegd hoe je als werkgever of HR-professional bepaalde arbeidsvoorwaarden (eenzijdig) kunt wijzigen. Voor meer informatie of direct bestellen klik hier.